Nederlandse economie behoort tot de wereldtop: Nederland stijgt naar de 7e plaats op de mondiale concurrentie-index van het World Economic Forum
ROTTERDAM, Nederland, September 7, 2011 /PRNewswire/ --
World Economic Forum publiceert nieuwe ranking van landen naar innovatie- en concurrentiekracht
- Wereldtop: Nederland blijft stijgen op de mondiale concurrentie ranglijst
- Omslag naar kenniseconomie: Het Nederlandse onderwijssysteem (8e plaats) vormt de basis van de Nederlandse kenniseconomie. Tevens is de samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven sterk verbeterd (8e plaats) en instroom van kenniswerkers is toegenomen.
- Infrastructuur van wereldklasse en efficiënte marktwerking: de blijvende investeringen in kwaliteit van de infrastructuur voor zee (2e plaats), rail (6e plaats) en luchttransport (5e plaats) verbeteren het vestigingsklimaat Tevens heeft de ingezette liberalisering van markten (9e plaats) geleid tot een toenemende bedrijvigheid.
- Stabiele macro-economische omgeving: Ondanks het toegenomen begrotingstekort (5,18 % van het BNP) is de macro-economische omgeving meer stabiel dan dat van vele andere geavanceerde economieën.
- Redelijke innovatieve bedrijven: Nederlandse bedrijven zijn zeer geavanceerd (5e plaats) en redelijk innovatief (12e plaats) en lopen voorop in het toepassen nieuwe technologische toepassingen voor productiviteitsverbetering (5e plaats).
Nederlandse economie behoort tot de wereldtop:
Nederland stijgt naar de 7e plaats op de mondiale concurrentie-index van het World Economic Forum
Het World Economic Forum (WEF) publiceert jaarlijks de concurrentiepositie van landen. Het topinstituut INSCOPE: Research for Innovation onder leiding van de professoren Volberda en Van den Bosch is partnerinstituut van het WEF en verzamelde de gegevens voor Nederland.
Nederland terug in de koppositie van de wereldtop
In de ranking van 142 landen is Nederland nu echt aan het doordringen tot de wereldtop. Steeg Nederland vorig jaar nog met twee plaatsen naar de 8e positie, dit jaar werd opnieuw een verbetering gerealiseerd. Met een 7e positie in de mondiale concurrentie ranglijst is het kabinetsbeleid gericht op een top-5 positie de komende jaren wellicht binnen handbereik (zie Figuur 1). Professor Volberda stelt dat "de indicatoren duidelijk laten zien dat Nederland langzamerhand aan het verschuiven is naar een hoogwaardige kenniseconomie". Het sterke concurrentievermogen van onze Nederlandse economie is volgens Volberda een afspiegeling van onze reële economie en geeft ook veel vertrouwen in de toekomstige groei.
Singapore, Finland, Nederland en Denemarken stijgen in de top-10
Zwitserland blijft de ranglijst aanvoeren (zie Tabel 1); superieure kennisinstellingen, hoge investeringen in R&D en de voortdurende gerichtheid op innovatie door samenwerking van Bedrijfsleven en Universiteiten, tezamen met een excellente infrastructuur, een betrouwbare overheid en efficiënte markten staan garant voor een nummer 1 positie. Singapore, de aanvoerder van de Aziatische economieën, stijgt dit jaar voor het eerst naar een 2e positie. Singapore heeft niet alleen de meest effectieve overheid (1e positie), maar excelleert ook in investeringen in infrastructuur en onderwijs. De Scandinavische landen blijven domineren in de Top 10 door hun hoge investeringen in R&D en onderwijs. Zweden staat op een 3e plaats en Finland is gestegen van de 7e naar de 4e plaats. Naast excellent onderwijs op alle niveaus beschikken deze landen ook over zeer hoogwaardige publieke instellingen, een hoog innovatievermogen en een hoge instroom van hoogwaardige kenniswerkers. Met name Finland is koploper op het gebied van innovatie in Europa.
Tabel 1: Ranking top 10 landen, Global Competitiveness Index 2011 en 2010
Land 2011 2010
Zwitserland 1 1 <
Singapore 2 3 ^ 1
Zweden 3 2 v 1
Finland 4 7 ^ 3
Verenigde Staten 5 4 v 1
Duitsland 6 5 v 1
Nederland 7 8 ^ 1
Denemarken 8 9 ^ 1
Japan 9 6 v 3
Verenigd Koninkrijk 10 12 ^ 2
^# = stijging (van #) in ranking (2011 t.o.v. 2010); v# = daling in ranking; < = zelfde ranking
Bron: INSCOPE: Research for Innovation 2011, op basis van Global Competitiveness Report 2011-2012
Het concurrentievermogen van de VS is opnieuw aangetast door haar macro-economische instabiliteit, zwakke publieke instituties en afnemend vertrouwen in politieke vertegenwoordigers en financiële markten. Deze voormalige koploper is dit jaar wederom gezakt, van de 4e naar de 5e plaats. Ook andere grootmachten als Duitsland en Japan laten dit jaar een daling zien, terwijl het Verenigd Koninkrijk dit jaar weer een top-10 notering binnenhaalt. De Duitse economie met een 6e positie is echter nog steeds zeer competitief; Duitse bedrijven zijn zeer geavanceerd, hebben een hoog innovatievermogen (3e plaats) en investeren veel in R&D (5e plaats). Het toenemende tekort van wetenschappers en ingenieurs in de Duitse economie (een daling op de ranglijst van 27 naar 41) zou echter dit innovatievermogen op termijn kunnen aantasten. Japan blijft goed scoren op investeringen in R&D en productiviteitsverhoging, maar de extreem hoge begrotingstekorten van de afgelopen jaren eisen hun tol. Denemarken is dit jaar 1 plaats gestegen naar de 8e plaats en weet duidelijk te profiteren van de zeer flexibele Deense arbeidsmarkt. Het Verenigd Koninkrijk liet dit jaar aanzienlijke verbeteringen zien in het functioneren van de arbeidsmarkt, marktwerking en innovatievermogen van bedrijven. Desondanks wordt haar concurrentievermogen op lange termijn bedreigd door het grote begrotingstekort en het lage spaarvermogen.
Nederland op de 7e plaats in de Top 10 is een uitzonderlijke prestatie
Ondanks de dreigende 'double-dip' door de oplopende begrotingstekorten van omringende geavanceerde Westerse economieën is het concurrentievermogen van de Nederlandse economie opnieuw verbeterd. De stijging van een 8e naar een 7e positie in tijden van grote onzekerheid mag volgens professor Volberda gezien worden als een uitzonderlijke prestatie (zie Tabel 2). "De kredietwaardigheid en economische groei van Westerse economieën, de werking van financiële markten en de solvabiliteit van banken staat nog steeds onder druk. Hoewel het overheidstekort ook van de Nederlandse economie is toegenomen is het internationale vertrouwen in Nederland groot (zie 11e positie kredietrating en 1e positie voor laagste inflatie cijfers) en zijn de tekorten minder groot dan tekorten in omringende economieën. Nederland beschikt over zeer hoogwaardige publieke instellingen (10e positie) die essentieel zijn voor het aantrekken van economische bedrijvigheid. Nederland behoort met haar infrastructuur betreffende havens (2e plaats), spoor (6e plaats) en luchttransport (5e plaats) tot de internationale top. De liberalisering van markten van de afgelopen jaren heeft geleid tot een verbeterde marktwerking en toenemende bedrijvigheid in Nederland (zie topposities voor lokale concurrentie en afwezigheid van handelsbarrières). Nederlandse bedrijven zijn professioneel georganiseerd en beschikken over een ondersteunend cluster van kwalitatief hoogwaardige lokale toeleverende industrieën en lokale zakelijke dienstverlening (5e positie voor kwaliteit bedrijfsomgeving)".
Tabel 2: Belangrijke scores en opvallende sub-scores van Nederland op de verschillende
pijlers (in het lichtblauw) van concurrentievermogen
Ranking Verandering
Factor 2011 t.o.v. 2010
Instituties 10 ^ 2
Last van overheidsregelgeving 51 ^ 26
Publiek vertrouwen in politici 12 ^ 2
Rechterlijke onafhankelijkheid 6 ^ 6
Kosten met betrekking tot terrorismebestrijding 52 ^ 23
Belangenbescherming minderheidsaandeelhouders 16 ^ 2
Ethisch gedrag van bedrijven 8 ^ 1
Infrastructuur 7 <
Kwaliteit van wegen 24 ^ 3
Kwaliteit van spoor infrastructuur 6 ^ 3
Kwaliteit van haven infrastructuur 2 ^ 1
Kwaliteit van luchttransport infrastructuur 5 ^ 3
Macro-economische stabiliteit 36 v 12
Inflatie 1 ^ 33
'Interest rate spread' 37 v 36
Overheidsschuld 113 v 4
Kredietrating 11 v 6
Gezondheid en basisonderwijs 7 ^ 1
Kwaliteit basisonderwijs 14 v 1
Instroom basisonderwijs 12 ^ 4
Hoger onderwijs en training 8 ^ 2
Instroom middelbaar onderwijs 2 <
Instroom tertiair onderwijs 30 v 1
Lokale beschikbaarheid van onderzoek- en
trainingsmogelijkheden 2 ^ 2
Efficiency goederenmarkt 9 v 1
Intensiteit van lokale concurrentie 6 ^ 4
Effectiviteit van anti-monopolie beleid 2 <
Aanwezigheid van handelsbarrières 21 ^ 1
Totaal belastingtarief 72 v 7
Efficiency arbeidsmarkt 23 <
Samenwerking vakbonden en werkgevers 5 ^ 4
Flexibiliteit van lonen 132 v 3
Rigiditeit van de arbeidsmarkt 112 v 4
Kosten van aannemen en ontslaan 121 v 8
Brain drain 11 <
Financiële markt ontwikkeling 23 ^ 3
Toegang tot kredietverstrekking 18 ^ 2
Beschikbaarheid van risicodragend kapitaal 14 ^ 3
Gezondheid van banken 68 ^ 36
Technologische alertheid 5 v 2
Beschikbaarheid van nieuwe technologieën 6 ^ 3
Kennisabsorptievermogen bedrijven 21 ^ 4
FDI en transfer van technologieën 31 ^ 2
Internet gebruikers 3 ^ 1
Marktomvang 18 ^ 1
Thuismarkt 21 <
Buitenlandse markt 12 ^ 1
Bedrijfsomgeving 5 <
Kwaliteit van lokale leveranciers 7 ^ 1
Clusterontwikkeling 20 v 1
Controle over internationale distributie 14 v 3
Aard van concurrentievoordeel 10 v 2
Bereidheid tot delegeren van autoriteit 5 v 1
Innovatie 12 ^ 1
Capaciteit voor innovatie 10 <
Kwaliteit wetenschappelijke onderzoeksinstituties 8 ^ 1
Bedrijfsuitgaven aan R&D 14 ^ 1
Inkoop overheid van geavanceerde technologische
producten 22 ^ 2
Bron: INSCOPE: Research for Innovation 2011, op basis van Global Competitiveness Report 2011-2012
Omslag naar een hoogwaardige kenniseconomie: Meer aandacht voor innovatie
Volgens professor Volberda zijn deze verbeteringen in instituties, infrastructuur en marktwerking een noodzakelijke voorwaarde om te blijven concurreren in een mondiale economie. Wat echter veel belangrijker is voor geavanceerde economieën als de Nederlandse economie zijn de prestaties op het gebied van innovatie en technologische alertheid. Nederland zal zich steeds meer moeten onderscheiden op kennis en toegevoegde waarde in plaats van lage kosten. Volberda stelt met grote tevredenheid vast dat de Nederlandse economie een aantal belangrijke stijgingen laat zien in innovatie (zie Tabel 3). De samenwerking tussen het bedrijfsleven en universiteiten is aanzienlijk verbeterd, terwijl ook de instroom van hoogwaardige kenniswerkers is verbeterd. Bedrijven zijn in Nederland nu ook meer gericht op het benutten van kennis om de concurrentieslag met opkomende economieën aan te gaan (kennisabsorptie). Ook het Nederlandse onderwijssysteem (basis, middelbaar en hoger onderwijs) is een belangrijke pijler voor de Nederlandse kenniseconomie (8e positie). Deze innovatiescores zijn "een stap in de goede richting van het Kabinetsbeleid en topsectorenaanpak van EL&I om Nederland in de Top 5 terug te brengen".
Tabel 3: Alle scores op innovatie-indicatoren Nederland
Ranking Verandering
Factor Innovatie 2011 t.o.v. 2010
Capaciteit voor innovatie 10 <
Kwaliteit wetenschappelijke onderzoeksinstituties 8 ^ 1
Bedrijfsuitgaven aan R&D 14 ^ 1
Samenwerkingsverbanden universiteiten - bedrijven 8 ^ 3
Inkoop overheid van geavanceerde technologische
producten 22 ^ 2
Beschikbaarheid kennismedewerkers 17 ^ 5
Patenten 13 <
Bron: INSCOPE: Research for Innovation 2011, op basis van Global Competitiveness Report 2011-2012
Zwitserland en Finland zijn koploper in innovatie
Om in de Top 5 te komen zou Nederland volgens professor Van den Bosch een voorbeeld kunnen nemen aan Zwitserland en Finland, nummers 1 en 2 op het gebied van innovatie. Inzet op innovatie, een geavanceerde bedrijfscultuur, hoge private investeringen in Research & Development en hechte samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen drijven de Zwitserse en Finse economie naar de top. Samen met een excellente infrastructuur en een uitstekend functionerende arbeidsmarkt leidt dit tot een duurzaam concurrentievoordeel voor zowel de Zwitserse als de Finse economie.
VS opnieuw gezakt, Scandinavische landen in de Top 10
De Verenigde Staten is gezakt naar de 5e plaats door haar slecht functionerende financiële markten, oplopende overheidstekorten, gebrekkige solvabiliteit van banken, en achterblijvende investeringen in de publieke sector en fysieke infrastructuur. Toch scoort de VS nog steeds hoog op het gebied van innovatie, marktefficiency en productiviteit. De Scandinavische landen Zweden, Finland en Denemarken laten zien dat excellentie in hoger onderwijs en een ondubbelzinnige focus op innovatie de motoren zijn van productiviteitsgroei en verbetering van de concurrentiepositie. Hoewel Nederland goed kan meekomen met deze landen, laat zij in vergelijking met koplopers Zweden en Finland vooral steken vallen op het gebied van innovatiefactoren. De Duitse economie met een 6e positie is zeer competitief; Duitse bedrijven zijn zeer geavanceerd, hebben een hoog innovatievermogen (3e plaats) en investeren veel in R&D (5e plaats). Het toenemende tekort van wetenschappers en ingenieurs in de Duitse economie (een daling van 27 naar 41) zou echter dit innovatievermogen op termijn kunnen aantasten.
China blijft stijgen, terwijl India onderuit gaat
China blijft het goed doen door benutting van schaalvoordelen, efficiënte bedrijfsprocessen, maar ook door een groeiend innovatiepotentieel. China, koploper van de BRIC's, staat dit jaar zelfs op de 26e plaats omdat er sprake is een gezond macro-economisch beleid, toenemende investeringen in infrastructuur, verbeteringen in de gezondheidszorg, economische hervormingen en een sterk groeiende binnenlandse markt. Aandachtspunt is de betrouwbaarheid van publieke instellingen, corruptie en transparantie van bedrijven. India is daarentegen met vijf plaatsen gezakt naar de 56e plaats. De gap tussen China en India wordt steeds groter omdat verbeteringen in infrastructuur, gezondheidszorg en basisonderwijs in India niet voldoende worden gerealiseerd. Brazilië laat echter een aanzienlijke prestatieverbetering zien (5 posities gestegen naar de 53e plaats). De gezondheid van de beroepsbevolking, lager onderwijs en de infrastructuur blijven echter de belangrijkste verbeterpunten voor de meeste BRIC landen. Toch laat een nadere analyse van het WEF zien (zie onderstaande figuur) dat de afstand tussen opkomende economieën als de BRIC landen en de geavanceerde Westerse economieën (OECD landen) aan het slinken is en het zwaartepunt van de economische bedrijvigheid verschuift naar de opkomende economieën.
Griekenland is de grote verliezer in Europa, Egypte wereldwijd
Griekenland zag haar positie opnieuw dalen met 7 plaatsen en neemt hierdoor de laagste positie in van alle landen in de EU. Het oplopend begrotingstekort, ineffectief fiscaal beleid, gebrekkige publieke dienstverlening en de inefficiënte arbeidsmarkt resulteren in een 90e plaats. Landen als Spanje, Italië en Portugal met soortgelijke begrotingsproblemen cirkelen rondom de 40e plaats. Ondanks hun macro-economische problemen die vergelijkbaar zijn met Griekenland, zijn deze landen in staat om in de private sector hun concurrentievermogen te verbeteren en de kwaliteit van publieke instellingen te verbeteren.
Egypte is de grootste daler wereldwijd dit jaar vanwege de verandering van regime, en zet daarmee de reeds forse daling van twee jaar geleden (toen nog een 70e positie) door. Voor Libië konden dit jaar door de burgeroorlog geen data worden verzameld (zie Tabel 5).
Tabel 5: Grootste dalers op de Global Competitiveness Index 2011
Verandering
Land Ranking 2011 Ranking 2010 2010-2011
1 Egypte 94 81 v 13
2 Jamaica 107 95 v 12
3 Slovenië 57 45 v 12
4 Montenegro 60 49 v 11
5 Roemenië 77 67 v 10
6 Dominicaanse Rep. 110 101 v 9
7 El Salvador 91 82 v 9
8 Gambia 99 90 v 9
9 Namibië 83 74 v 9
10 Slowakije 69 60 v 9
Bron: INSCOPE: Research for Innovation 2011, op basis van Global Competitiveness Report 2011-2012
Kabinetsbeleid moet inzetten op productiviteitsverhoging door sociale innovatie
Deze uitkomsten zijn mede gebaseerd op de Executive Opinion Survey die ook dit jaar door het topinstituut INSCOPE: Research for Innovation onder grote Nederlandse bedrijven en organisaties is uitgevoerd. De projectleiders zijn Prof. dr. Henk W. Volberda, Prof. dr. Frans A.J. van den Bosch, Drs. Isabelle Koppens en Drs. Rick Hollen van de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit. Zij wijzen erop dat Nederland op een aantal basiscriteria (kwaliteit van instituties, gezondheidszorg, infrastructuur mainports, toegankelijkheid onderwijs) en efficiency factoren (goederenmarkt, arbeidsmarkt) excelleert en goed scoort als het gaat om technologie en kennisontwikkeling. Nederland weet deze kennis ook steeds meer om te zetten in een verhoogd innovatievermogen. Op een aantal belangrijke innovatie-indicatoren zoals samenwerking tussen bedrijfsleven en universiteiten, beschikbaarheid van kenniswerkers en kwaliteit van kennisinstellingen is Nederland beter gaan presteren (zie Tabel 3).
De resultaten van het WEF tonen volgens Volberda en Van den Bosch enerzijds aan dat het demissionair Kabinet "dichter bij haar doel is gekomen om in de Top 5 te komen". Anderzijds adviseren zij het Kabinet om de Nederlandse innovatie agenda verder te intensiveren. Het innovatievermogen van in Nederland gevestigde bedrijven is juist uitermate kwetsbaar gebleken door saneringen van buitenlandse bedrijven en verplaatsing van kennisintensieve activiteiten naar opkomende economieën. Juist nu zal Nederland moeten inzetten op innovatie om de productiviteit en het concurrentievermogen te verbeteren. Om de innovatiekloof in Nederland met Zwitserland en Finland op te lossen zal sociale innovatie bovenaan onze nationale innovatie agenda moeten komen: flexibel organiseren, horizontaal managen en slimmer werken waardoor technologische innovaties beter renderen in Nederlandse ondernemingen. Sociale innovaties moeten kennistoepassing en passie voor innovatie binnen bedrijven bevorderen. Volberda en Van den Bosch benadrukken: "Niet alleen technologische innovaties zijn belangrijk voor Nederland, maar nu vooral sociale innovaties."
Over de RSM Erasmus University: RSM Erasmus University is een internationaal hoog aangeschreven business school, waarbij de nadruk ligt op grenzeloos zaken doen. Met betrekking tot het aantal studenten en het aantal onderzoekers is het een van de grootste bedrijfskundige opleidingen ter wereld, waar een brede waaier aan BaMa programma's (Bachelor-Master) en 'executive education' (MBA) programma's wordt gegeven. Zie: http://www.rsm.nl
WANT YOUR COMPANY'S NEWS FEATURED ON PRNEWSWIRE.COM?
Newsrooms &
Influencers
Digital Media
Outlets
Journalists
Opted In
Share this article